Son dönemde artan fiyatlar ve eriyen Türk Lirası, vatandaşların günlük nakit ihtiyacını katladı. Bankalar, bu talebe yanıt vermek amacıyla geçtiğimiz haftalarda günlük para çekme limitlerini 10 bin, 15 bin hatta 20 bin TL gibi seviyelere yükseltti. Ancak bu hamle, ATM'lerin fiziki kapasitelerini zorlayan yeni bir sorunu beraberinde getirdi: Makineler çok daha hızlı tükenmeye başladı. Nakit talep krizi, bankaları bambaşka çözümlere iterken, artan para çekme limitlerine ATM'lerin yetişememesi üzerine, birçok banka ATM'lerini artık yalnızca 200 TL'lik banknotlarla doldurma kararı alıyor. Bu yeni uygulama bankaların operasyonel yükünü hafifletse de vatandaşların nakit kullanım alışkanlıklarını kökten değiştirecek gibi görünüyor.
Çözüm: "Sadece 200 TL" Modeli
Bir ATM'nin para haznesi sınırlı sayıda banknot alabilir. Örneğin, bir hasne 100 TL'lik banknotlarla doldurulduğunda taşıdığı toplam değer, aynı haznenin 200 TL'lik banknotlarla doldurulduğundaki değerin yarısıdır. Artan limitlerle birlikte vatandaşlar daha yüksek meblağlar çekince, 100 TL ve altındaki banknotlarla dolu ATM'ler saatler içinde boşalır hale geldi. Bu durum, para taşıma ve yükleme personelinin sürekli olarak ATM'ler arasında mekik dokumasına, mesailerinin uzamasına ve operasyonel maliyetlerin artmasına neden olurken, banklar radikal bir karar aldı. Bu lojistik krizi aşmak için bankacılık sektörü, fiili bir standart oluşturuyor. ATM'lerdeki para haznelerinin büyük çoğunluğu, hatta bazı makinelerin tamamı, yalnızca 200 TL'lik banknotlara ayrılacak
Vatandaşı Ne Bekliyor?
Bu yeni dönem, vatandaş için pratik bazı zorlukları da beraberinde getirecek. Artık ATM'den para çeken bir kişi, büyük ihtimalle eline sadece 200 TL'lik banknotlar alacak. 50 TL, 100 TL gibi daha küçük kupürlere ulaşmak zorlaşacak. Bu durum, özellikle küçük esnafta ve günlük alışverişlerde "para bozdurma" ve "para üstü" sorunlarını artırabilir.
Bankaların bu adımı, aslında alım gücü düşen para birimi ve basılmayan yeni büyük banknotlar tartışmasının bir sonucu olduğu şeklinde yorumlanıyor.