Atama bekleyen öğretmenler tarafından hazırlanan "Alan Değişikliği" dosyasında alan değişikliğinini neden yapılmaması gerektiği sebepleri ile birlikte şu şekilde açıklanmıştır;
İÇİNDEKİLER
1- ALAN DEĞİŞİKLİĞİ HAKKINDA MERAK EDİLENLER, KAVRAMLAR
2- 1.MADDENİN DEVAMI: ALAN DEĞİŞİKLİĞİ HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER
3- YAN ALANDAN ALAN DEĞİŞİKLİĞİ NEDEN İPTAL EDİLMELİDİR
4- ALAN DEĞİŞİKLİĞİ NASIL YAPILDI
5- ALAN DEĞİŞİKLİĞİ YAPTIĞI İÇİN PİŞMANLIK DUYAN ÖĞRETMENLER
6- YARGIDAN ALAN DEĞİŞİKLİĞİ İPTALİ KARARI
7- İHTİYAÇ VE NORM KADRO FAZLASI ÖĞRETMENLERİN YER DEĞİŞTİRMELERİ
8- ALAN DEĞİŞİKLİĞİNE BAĞLI YER DEĞİŞTİRMELER
9- ALAN DEĞİŞİKLİĞİ KAPSAMI NET DEĞİLKEN VE DOĞRULUĞU TARTIŞMALIYKEN, KAPSAMA DAHİL EDİLMESİ İSTENENLER İLE İLGİLİ HABER
10- ALAN DEĞİŞİKLİĞİ İSTATİSTİĞİNDEN BİR ÖRNEK
11- ALAN DEĞİŞİKLİĞİ KARARININ UYGULAMASI HAKKINDA
12- ALAN DEĞİŞİKLİĞİ NEDEN YAPILMAMALIDIR
1- ALAN DEĞİŞİKLİĞİ İLE İLGİLİ BİLİNMESİ GEREKEN KAVRAMLAR VE MERAK EDİLENLER
1.1 Öğretmenler için alan nedir, alan değişikliği nasıl yapılır?
1.2 Alan nedir?
Öğretmen adayları ve öğretmenlerin; mezun oldukları lisans düzeyindeki Yükseköğretim programına bağlı olarak atanabilecekleri alanlardır.
1.3 Yan Alan nedir?
Öğretmen adayları ve öğretmenlerin; yükseköğrenimlerinde alanlarına ek olarak aldıkları ve diplomalarında yer alan öğrenim programını veya farklı bir alanda yüksek lisans üzerine yapılan doktora eğitimi programıdır.
1.4 Aylık Karşılığı Ders nedir?
Öğretmenlerin atandıkları alanlar ve yan alanları ile ekli çizelgede "Aylık Karşılığı Okutacakları Dersler" sütununda gösterilen dersler ve yeterliliği kurulca kabul edilen yurt içi ve yurt dışı hizmet içi eğitim yoluyla yetiştirildikleri alanlardaki derslerdir.
1.5 Çizelge nedir?
Öğretmen adayları ve öğretmenlerin, atanabilecekleri öğretmenlik alanları ile bu alanlara atanabilmek için mezun olmaları gereken yükseköğretim programlarını ve bu alanlara bağlı olarak aylık karşılığı okutacakları dersleri gösteren çizelgedir.
1.6 Öğretmen Olarak Atanmaya Esas Alanlar, Yükseköğretim Programları ve Aylık Karşılığı Okutulacak Dersler Nasıl belirlenir?
Öğretmen olarak atanmaya esas alanlar, her bir alan öğretmenliği için mezun olunacak yükseköğretim programı ile öğretmenliğe atananların alan ve yan alanlarına göre aylıkları karşılığında okutacakları dersler 80 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı eki Çizelge'ye göre belirlenir.
1.7 Hangi öğretmenler alan değişikliği isteğinde bulunabilirler?
Talim ve Terbiye Kurulu, öğretmen atamalarına temel oluşturan ve hangi bölüm mezunlarının öğretmen olarak atanabileceğini ve öğretmenlerin aylık karşılığı okutabileceği dersleri belirleyen 80 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı eki Çizelge'ye göre, geçebileceği alana kaynak olan yükseköğretim programlarından mezun olan öğretmenler, ilan edilen alanlara, alan değişikliği isteğinde bulunabileceklerdir.
1.8 Öğretmenler her istediği zaman alan değişikliği isteğinde bulunabilir mi?
Öğretmenler istedikleri zaman alan değişikliği isteğinde bulunamazlar. Bu işlem için Bakanlığın Öğretmenlerin Alan Değiştirme Kılavuzunu yayınlayarak ilana çıkması gerekmektedir.
1.9 Öğretmenler hangi alanlara alan değişikliği başvurusunda bulunabilirler?
MEB tarafından Öğretmenlerin Alan Değiştirme Kılavuzunu yayınlanarak ilana çıkıldığında bu kılavuz da alan değiştirilecek alanlar ilan edilmektedir.
2-MERAK EDiLEN VE ALAN DEĞİŞİKLİĞİ KONUSUNDA BİLiNMESİ GEREKENLERE 1. MADDEYE DEVAM
2.1 Alan değiştirme işlemlerinde hangi kriterler göz önünde bulundurulur?
a) Öğretmenlikte adaylığın kalkmış olması,
b) Eğitim kurumlarının atama yapılacak alanlarda, norm kadro açığının bulunması,
c) Atamalarda, hizmet puanı üstünlüğü esas alınmaktadır. Hizmet puanlarının eşit olması durumunda öğretmenlikteki hizmet süresi daha fazla olana öncelik verilir.
2.2 Görev yeri değişikliği gerçekleştirilen öğretmenler alan değişikliğine başvurabilirler mi?
İl içi ve iller arasında görev yeri değişikliği gerçekleştirilen öğretmenler, atandıkları yerde göreve başlamış olmak kaydıyla alan değişikliği isteğinde bulunabileceklerdir.
2.3 Resen alan değişikliği yapılabilir mi?
80 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararının Dersi Kaldırılan veya İstihdam Alanı Daralan Öğretmenler başlıklı 13. maddesindeki; Dersi ya da alanı kaldırılan öğretmenler, ek çizelgede mezuniyeti itibarıyla atanabileceği alana ya da öğretmenlerin aylık karşılığı okutacakları dersler bölümünde belirtilen derslerin öğretmenliğine isteklerine bakılmaksızın alan değişikliği yoluyla atanırlar.
İstihdam alanı daralan öğretmenler, ek çizelgede mezuniyeti itibarıyla atanabileceği alana ya da öğretmenlerin aylık karşılığı okutacakları dersler bölümünde belirtilen derslerin öğretmenliğine istekleri de dikkate alınarak alan değişikliği yoluyla atanırlar. Bunlardan mezuniyeti birden fazla alana kaynak teşkil edenlerin alan değişiklikleri görevli oldukları yerlerde mezuniyetlerine göre atanabilecekleri alanlardaki öğretmen ihtiyacı ve tercihleri de dikkate alınarak, ilgili mevzuat hükümlerine göre yapılır. Mevzuat hükümlerine göre resmen alan değişikliği yapılabilmektedir.
2.4 Alanları Dışında Atanan öğretmenler kendi alanlarına alan değişikliğine başvurabilirler mi?
80 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararının Alanları Dışında Atananlar başlıklı 10. maddesi 1. ve 2. fıkrasındaki; Mezun oldukları yükseköğretim programı itibarıyla alanları; Fizik, Kimya, Biyoloji, Türk Dili ve Edebiyatı, Tarih, Coğrafya, İmam-Hatip Lisesi Meslek Dersleri olup ilköğretim kurumlarının Fen Bilgisi, Türkçe, Sosyal Bilgiler ve Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi öğretmenliklerine atanmış olanlar, istekleri hâlinde mezun oldukları yükseköğretim programı itibarıyla bu Esaslar Eki Çizelge doğrultusunda alanlarına atanabilirler.
Mezun oldukları yükseköğretim programı veya aylık karşılığı okutabilecekleri dersler itibarıyla birden fazla alan öğretmenliğine atanabilecek durumda olanlar, ihtiyaç duyulduğunda bu alan öğretmenliklerinden her hangi birisinde görevlendirilebilirler. Bunların yer değiştirme suretiyle atamalarında, öğretmenliğe atanmalarına esas olan alan/kurum öğretmenliği esas alınır. Mezuniyetleri itibarıyla atanabilecekleri alanı dışında başka bir alana atamaları yapılmış olanların atandıkları alandaki öğretmen ihtiyacının karşılanmış olması ve öğrenimleri itibarıyla atanabilecekleri alanlarda ihtiyaç bulunması durumunda istekleri de dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre alanlarına atanabilirler? Mevzuat hükümleri gereğince Alanları Dışında Atanan öğretmenler mezun oldukları yükseköğretim programı itibarıyla bu Esaslar eki Çizelge doğrultusunda alanlarına atanabilirler. Tabi bu işlem için Bakanlığın Öğretmenlerin Alan Değiştirme Kılavuzunu yayınlayarak ilana çıkması gerekmektedir.
2.5 Öğretmenlerin alanları, seminer kurs hizmetiçi eğitimle değiştirilebilir mi?
Öğretmenlerin aylık karşılığı okutabileceği dersleri belirleyen 80 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı eki Çizelge'ye göre, geçebileceği alana kaynak olan yükseköğretim programlarından mezun olan öğretmenler, ilan edilen alanlara alan değişikliği isteğinde bulunabildiklerinden seminer, kurs, hizmetiçi eğitim vb. etkinliklerle öğretmenlerin alanları değiştirilemez.
2.6 Önümüzdeki günlerde alan değişikliği yapılma ihtimali nedir?
12 yıllık zorunlu eğitime yönelik uygulamalar sonucunda bazı okullarımız ilkokula bazıları ise ortaokula-imam hatip ortaokuluna dönüştürüldü, akabinde öğretmenlerin il içi, il dışı, özür gurubu, anadolu statülü okullara öğretmen ataması tamamlanacak ardından norm kadro fazlası öğretmenlerin yer değiştirme işlemlerinin bitirilmesi ve ilk atama yoluyla öğretmenlerin atanması gerekiyor.
Tüm bu işlemler tamamlandığında bakanlığın önüne bir tablo çıkması gerekiyor. Bakanlığın bu tabloyu görmeden alan değişikliği işlemlerine başlaması saçmalık olur. Hangi branşlarda ihtiyaç hangi branşlarda fazlalık var. Fazlalık olan branşlardan birbirine yakın ihtiyaç olan branşlarda alan değiştirme yoluna çok kolay gidebilir.
Bu öğretmenlerden aylık karşılığı okutabileceği dersleri belirleyen 80 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı eki Çizelge'ye göre, geçebileceği alana kaynak olan yükseköğretim programlarından mezun olan öğretmenler, ilan edilen alanlara, Alan değişikliği yapılması çok kolaydır.
Örneğin;
a) Mezun oldukları yükseköğretim programı itibarıyla alanları; Fizik, Kimya, Biyoloji, Türk Dili ve Edebiyatı, Tarih, Coğrafya, İmam-Hatip Lisesi Meslek Dersleri olup ilköğretim kurumlarının Fen Bilgisi, Türkçe, Sosyal Bilgiler ve Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi öğretmenliklerine atanmış olanlar, istekleri hâlinde mezun oldukları yükseköğretim programı itibarıyla Esaslar eki Çizelge doğrultusunda alanlarına alan değişikliği işlemleri yapılabilir.
b) İlköğretim Türkçe, Sosyal Bilgiler, Matematik, Fen Bilimleri/Fen ve Teknoloji alan öğretmenlikleri programından mezun olanlar Türkçe alanına Türk Dili ve Edebiyatı; Sosyal Bilgiler alanına Tarih ve Coğrafya; İlköğretim Matematik alanına Matematik; Fen Bilimleri/Fen ve Teknoloji alanına Fizik, Kimya ve Biyoloji alan öğretmenlikleri programından mezun olanların alan değişikliği işlemleri yapılabilir.
Fakat bunun dışında örneğin sınıf öğretmenlerin branş öğretmenliği veya okul öncesi öğretmenliği alanına alan değişikliği yapılamaz. Bu alanların değiştirilebilmesi için Talim Ve Terbiye Kurulunca hangi alan öğretmenlerin seminer, kurs, hizmetiçi eğitim alarak hangi alanlara geçebileceği ve bunun için ne kadar seminer, kurs, hizmetiçi eğitim alacağının belirlenmesi ve seminer, kurs, hizmetiçi eğitimlerin hangi kurumlar tarafından verilebileceğinin 80 sayılı Talim Ve Terbiye Kurulu Kararına bu yönde bir geçici bir madde eklenerek düzenlenmesi gerekmektedir.
Norm kadro fazlası sınıf öğretmenlerinin yan alanlarına göre branş öğretmenliğine geçişi için okullardan sınıf öğretmenlerinin yan alanları istenerek bu öğretmenlerin yan alanlarına alan değişikliği yapılabilir.
Örneğin; Adana İl Milli Eğitim Müdürlüğünün 18.07.2012 tarih ve 2948 sayılı yazıları ile başlatılan Okul Öncesi Eğitim Öğretmenliği Semineri Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Öğretmenliği Genel Müdürlüğün 2011/43 nolu Ek ders karşılığı görevlendirme konulu genelgelerin 8. maddesindeki; Halen ilköğretim okullarında görevli norm kadro fazlası sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmenliği alanına kaynak teşkil eden yükseköğretim programlarından mezun olup atanmamış olanlardan okul öncesi eğitim alanında düzenlenecek seminer programını (60) saat başarı ile tamamlayanlar okul öncesi eğitim öğretmen ihtiyacının atanan öğretmenler yoluyla giderilememesi halinde ek dersle ilgili esasların 9.maddesi kapsamında görevlendirilebilecektir açıklamasına istinaden yapılmaktadır.
Adana İl Milli Eğitim Müdürlüğünün başlatmış olduğu bu çalışma alan değiştirmeye yönelik çalışmalar değildir. Fakat bu çalışmanın okul öncesi öğretmenliğinde olabilecek öğretmen ihtiyacını gidermek ve norm kadro fazlası sınıf öğretmenlerini mağdur etmemek adına diğer illerinde yapması gerekmektedir.
BİZİM YORUMUMUZ: Halihazır da bulunan mezun sayısının ihtiyacı karşılamadığı zamanlarda bu uygulama yapılmış olabilir, yapılmalıdır da ama şimdi böyle bir durum bu alanda gerekli olmadığından yapılmamalıdır. Sadece yeterli mezun olmayan bölümlerde bu uygulama yapılmalıdır.
3-YAN ALANDAN ALAN DEĞİŞİKLİĞİ NEDEN İPTAL EDİLMELİDİR?
1)Yan alandan alan değişikliği hem Yüksek Öğretim Kurulu yönetmeliği ile hem de yan alan sertifikası veren üniversitelerin yönergeleri ile çelişmektedir.
Yükseköğretim Kurumlarında önlisans ve lisans düzeyindeki programlar arasında geçiş, çift anadal, yandal ile kurumlarası kredi transferi yapılması ilişkin yönetmeliği (Resmi Gazete Tarihi: 24.04.2010 Resmi Gazete Sayısı: 27561) incelediğimizde ;
* Yan alan belirli bir konuya yönelik sınırlı sayıda dersi almak suretiyle, diploma yerine geçmeyen bir belge olarak ifade edilmiştir.
*Balıkesir Üniversitenin Yan alan yönergesinin 7. Maddesinin 4. Bendinde "Yandal programını tamamlayan öğrenci, yandal alanında lisans ve önlisans diplomasıyla verilen hak ve yetkilerden yararlanamaz" ifadesi geçmektedir. Türkiyedeki tüm yan alan veren üniversitelerin Yan Alan yönergesinde bu ifade geçmektedir. Üniversitenin vermediği yetkiyi bakanlık vermiştir.
2)Bazı kişiler yan alanın diplomada yazdığı için o alanın eğitimini aldıklarını iddaa etmektedir. Oysaki bu yanlıştır. Örneğin Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi 1998-2006 yılları arası üniversitede eğitim gören sınıf öğretmenliği bölümü mezunlarına İngilizce öğretmenliği yan alanını vermiştir. Yan alan olarak alınan dersler tamamen seçmeli derslerden oluşmaktadır. Bu üniversitenin verdiği İngilizce yan alan dersleri :
Yabancı Dil I
Yabancı Dil II
İngilizce dil bilgisi
Türkçe-ingilizce karşılaştırmalı dil
ingilizce-türkçe çeviri
ingilizce-Türkçe metin okuma inceleme
Alınan dersler için de konuşma dersi bile bulunmamaktadır. Konuşma dersi almayan bir kişi İngilizce Öğretmeni olabilecek yeterlilikte değildir.
3)Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin Alan değişikliğine bağlı yer değiştirmeler başlıklı maddesindeki;
“MADDE 44 – (4) “Talim ve Terbiye Kurulu kararlarıyla dersi ya da alanı kaldırılan öğretmenler, mezuniyetleri itibarıyla atanabilecekleri alana ya da aylık karşılığı okutacakları dersler bölümünde belirtilen derslerin öğretmenliğine isteklerine bakılmaksızın alan değişikliği yoluyla atanırlar.” Hükmü gereğince alanının ya da dersin kaldırılma şartı aranmaktadır. Sınıf öğretmenliği branşı kaldırılmadığı halde sınıf öğretmenleri; Sosyal Bilgiler, Edebiyat, matematik , İngilizce branşlarına yan alanlarıyla atanmışlardır.
BİZİM YORUMUMUZ: Norm fazlası durumuna düşen öğretmenlerin mağduriyeti yeni ve mezun oldukları alanlara farklı alandan öğretmen atandığı için atanamayan öğretmenlerin mağduriyeti ile giderilmemeli, yeni mağduriyetlere zemin hazırlanmamalıdır. Unutulmamalıdır ki alan değişimi, geleceğimizi oluşturacak olan gençliği de mağdur edecektir. Madde 44 ü bizler yorumladığımızda ancak böyle bir şeyin dersin ya da alanın kaldırılmasında uygulanabileceği sonucuna varıyoruz.
4-PEKİ ALAN DEĞİŞİKLİĞİ NASIL YAPILDI?
Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü’nün 21.09.2012 tarihli 2012 Yılı Öğretmenlerin İl İçi Alan Değişikliği Kılavuzunda, Talim Ve Terbiye Kurulunun 12.09.2012 tarihli ve 5110 sayılı mütalaası gerekçe gösterilerek “YAN ALAN” ile alan değişikliğine izin verilmiştir. Norm fazlası olan tüm sınıf öğretmenlerine, özellikle “anahtar alan” olarak belirlenen Teknoloji ve Tasarım Öğretmenliği ile Zihinsel Engelliler Öğretmenliği için alan değiştirme hakkı verilmiştir. Ancak, yakın gelecekte Teknoloji ve Tasarım Öğretmenliğinin geleceği pek parlak görülmüyor. Bu ders için müfredat değişikliği yapılacağı, sonuçta bu alana geçen öğretmenlerin yeniden “norm fazlası” olma ihtimali olabileceği konuşuluyor. Ayrıca 1999 yılı ve öncesinde yüksekokul veya üniversitelerden mezun olan sınıf öğretmenlerinin diplomalarında yan alanı Resim, Müzik, Beden Eğitimi, Matematik, Türkçe, Edebiyat, Sosyal Bilgiler vb. yazılı olanlara alan değişiklik hakkı verilmiştir. Yani 1999 yılı ve öncesinden mezun olup sınıf öğretmeni olarak görev yapanlara ortaokullara ve liselerde branş öğretmenliğine geçiş hakkı verilmiştir. Millî Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, 28.12.2012 tarih ve 249512 sayılı yazıları ile bir soru önergesine verdiği cevapta, norm kadro fazlası olduğu için 2012 yılında 23.559 sınıf öğretmeninin alan değişikliği ile diğer alan öğretmenliklerine geçtiğini açıklamıştır. Yine 2012 yılında toplam 30.326 öğretmen alan değişikliği yapmıştır. Norm fazlası durumuna düşen sınıf öğretmenlerin birçoğu mecburiyetten dolayı alan değiştirmiştir. Eş ve çocuklarının yanına gitmek, görev yaptıkları yerden ayrılmak, yüksek lisans-doktora eğitimini devam ettirmek için alan değiştirenler olmuştur.
5-ALAN DEĞİŞTİREN AMA BU KARARLARINDAN PİŞMANLIK DUYAN ÖĞRETMENLERİN SÖYLEDİKLERİNDEN BAZI ÖRNEKLER
5.1 M.Ö (İzmit): “21 yıllık sınıf öğretmeniyim. Yeni sistem nedeni ile norm fazlası oldum. Temmuz ayında tayin istememiz söylendi. Bende istedim. Eşim il dışında çalışıyor. Kızım il dışında okuyor. 6 yaşında oğlum ile yaşıyorum. Bu nedenle benim ve oğlum için şartlarımıza uyan bir okula tayin istedim. Her gün oğlumu bir komşuya bırakıp işe gidiyordum. Raporlu astım hastasıyım. Stresten astımım had safhaya çıktı. Her gün işten gelip kendimi nefes makinasına bağlıyordum. Durumumu yetkililere anlattım. Atamam olmadı. Tam bu sırada alan değişikliği gündeme geldi. Hiç düşünmeden evimin yanında bir ortaokula Türkçe öğretmeni olarak atandım.2 yıllık sınıf öğretmenliği mezunuyum. Sonradan 2 yıl Açık öğretim Fakültesi’nde lisans tamamladım. Diploma geldi yan alanı “Türkçe” diyor. Tam anlamıyla yetkin olmadığım bir alanda çalışıyorum. Ellerim kırılsaydı da alan değişikliği yapmasaydım. Evlerimizde huzur kalmadı. Yalvarıyoruz, eski alanımıza dönmek istiyoruz. Öğrencileri düşünsünler. Onların vebalini nasıl taşıyalım. Türkçe branşında başarılı olamıyorum.”
5.2 E.POLAT: “11 yıldır Güneydoğuda sınıf öğretmenliği yaptım. Eşim de sınıf öğretmeni olduğundan tayinimiz çıkmıyordu. Alan değişikliği yaptığımda tayinimin çıkacağını düşünerek, sağlıklı düşünmeden il içi alan değişikliği yaparak lise edebiyat öğretmenliğine geçtim. Edebiyatla ilgili üniversitede çok az kredi aldım. Yeterince bilgi sahibi olmadığım için, kendimi verimsiz hissediyorum. Ders çalıştığım halde zorlanıyorum. Geçtiğim günden beri pişmanlık duymaktayım. Alan değişikliği yapmamın sebebi, tayinimin çıkmamasıydı. Şu an memleketimin göbeğine bile gitmek istemiyorum. Alan değişikliği yaptığım için sürekli kendime kızıp duruyorum. Bu nedenle alan değişikliğinden pişman olanlara sınıf öğretmenliğine bir an önce geçme hakkı verilmesini istiyorum. Bu konuda pişmanların sesi olmanızı istiyorum.”
5.3 Aziz T: ”Bizler il içinde alanımızı değişik nedenlerden dolayı değiştirdik. Ancak sonraki süreçte faydalı olmadığımızı anladık. Öğrencilerin sorunlarını da çoğu zaman çözemiyoruz ve onlardan kaçıyoruz. Bunun yanında velilerde işin farkında olduğu için çocuklarını bizlerin sınıfından almaya başladılar. Bütün bunlar olurken psikolojimiz bozulmaya ve aile sorunlarımız baş göstermeye başladı. Bakanlıktan tek istediğimiz il dışına alan değiştirme hakkı verildiği gibi, il içi alan değiştirenlere de alanlarına dönüş hakkını isteğe bağlı olarak verilmeli. Ne olursunuz yardımcı olun. Gerçekten de yüzlerce öğretmen şuanda mutsuz, huzursuz ve çoğu mesleklerinden soğumuş durumda. Bizleri mesleğimize tekrar bağlamanın yolu asıl alanlarımıza dönüş hakkı vermenizdir. Saygılar. İyi çalışmalar.”
5.4 Talip P: “Ben il içi alan değişikliği ile alanını değiştiren tüm öğretmenler adına yazıyorum. Bizler Ekim ayında MEB’in tanıdığı bir hakla kimimiz bir hevesle, kimimiz ailemize daha yakın olmak adına kendi alanımızı bırakarak yan alanımıza geçen öğretmenleriz. Biz, çok büyük bir hata yaptığımızı geçtiğimiz ilk gün anladık. Hepimizin hayatı zehir oldu. Girdiğimiz dersi anlatamıyoruz. Okulda bizi adam yerine koyan yok. Adımız çakma öğretmene çıktı. Alanımıza tekrar dönmek için bir şans istiyoruz. Kendi işini yapmayan mutsuz değersiz bir öğretmenim kime ne faydam olabilir. Lütfen bizim sorunumuza kulak asın ve gündeme getirin. Bu ülkede en ağır suçları işleyenler bile pişmanlık yasasından dışarı çıktılar. Biz kendi işimizi istiyoruz. Onlar kadar hakkımız yok mu?”
5.5 Öğretmen: “İl içi isteğe bağlı alan değişikliği ile matematiğe geçtim. Mutsuzum, başarısızım, deneyimsizim yapamıyorum. Bana güvenen yüzlerce veli yüzlerce öğrenci var, ama benden onlara fayda da yok, başarı da yok. Hatalı karar verdim ama bunun bedelini öğrenci, veli, eğitim, çocuklarımız ödüyor. Benim onlara bu psikoloji ile öğretmenlik yapmam mümkün değil. Peki, bu öğrencilere yazık değil mi? Ben 16 yıllık öğretmeni iken yan alana geçerek en büyük hatayı yaptım. Çok deneyimli başarılı bir sınıf öğretmeni iken yan alana geçtim. Kendi alanımda çok deneyimli iken şuanda sudan çıkmış balık misali ne yapacağımı bilemeyen, çaresiz, kimseye faydası olmayan aciz bir öğretmene dönüştüm. Geleceğimizi, ülkemizi düşünüyorsak alan değiştirip te başarısız olan öğretmenlere bir geri dönüş hakkı verilsin…”
5.6 Öğretmen: “19 yıllık sınıf öğretmeniyken, MEB’in sınıf öğretmenleri için açtığı (4+4+4’ten dolayı ortaya çıkan sınıf öğretmenlerine eritmek adına yapılan) il içi alan değişikliğine başvurdum. Yan alanım olan İngilizce branşına atandım. Bu başvuruyu yapmanın en önemli sebebi okulumda norm fazlası olmamdı. Yeni okulumda artık ortaokulda bir İngilizce öğretmeniydim. Okuluma ilk gittiğim günlerde olayın o kadar yabancısıydım ki. Alanım farklı, deneyimim yok, sınıf hâkimiyetim yok, işin kısacası her şey farklı. Şu anda çok mutsuzum. Okula gitmek istemiyorum. Ayaklarım geri geri gidiyor. Zaten alabildiğim kadar rapor almaya çalışıyorum. Artık doktor tanıdığı olan arkadaş aramaya başladım. Çünkü anlatamıyorum. Allah’ım bu çocuklar yarın SBS’ye girecek, ben onlara ihanet ediyorum diye vicdanen kendi kendimi bitiriyorum. En azından ben çok ama çok pişmanım. Şu anda aşağı yukarı toplam 300 öğrencinin dersine giriyorum. 300 saf temiz çocuk. Ama şu an ben onlara öğretmiyorum. Sadece başlarında duran bir çobanım. Kendimi çok yetersiz, çok kötü hissediyorum. Ben kendi çocuğumun dersine asla benim durumumda olan bir öğretmenin girmesini istemezdim ki, eminim sizler de istemezsiniz. Memnun olanlar da var. Ama en azından MEB, bizim için, ‘pişman olup yapamıyorum, eğitimi katlediyorum’ diyenler için bir geri dönüş hakkı versin. Şu anda bir şeylerin kaygısını çekmesek, kimseye yalvarmayız sesimizi duyurun diye. Alır maaşımızı yatarız. Ama eğitim farklı bir olay, vicdan işi ve biz aldığımız parayı hak etmek istiyoruz. Lütfen eski alanlarımıza tekrar dönelim. Saygılarımla.”
5.7 Öğretmen: "İsteğe bağlı alan değişikliği ile yan alanım matematik dersine geçtim. Geçtiğim günden beri hayatım alt üst oldu. Yapabilirim, başarabilirim düşüncesiyle geçtim, ama maalesef başarılı değilim, çok yetersizim. Kendi isteğimle geçtim ama hata yapmışım. Her insan hata yapabilir, hatalı kararlar verebilir. Bizlerde hatalı karar verdik. Ama buradaki olay bu hatalı kararın ceremesini biz çekmiyoruz. Bizden eğitim, öğretim almaya gelen, bize güvenen öğrencilerimiz çekiyor. Öğrencilerin bu yıl SBS sınavına girecekler. Ve benim gibi alanında yetersiz bir öğretmenin verdiği bilgilerle bu sınava hazırlanıyorlar. Şu an ortada benim girdiğim sınıflar açısından bir sorun var. Bu sorunun çözülmesi gerekiyor. Sizler canınızı acemi bir şoföre emanet eder misiniz? İşte ben acemi, yetersiz, alanında tecrübesiz bir öğretmenim. Eski alanım olan sınıf öğretmenliğinde ne kadar başarılıydım. Ama 19 yıllık deneyimim bilmediğim bir alana geçtiğim için heba oldu gitti."
5.8 Öğretmen: “İsteğe bağlı alan değişikliği ile 20 yıldan sonra yan alanım Türk Dili ve edebiyatına geçtim. 20 yıllık sınıf öğretmeni iken, kendimi bir anda lisede Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni olarak buldum. Bu benim 100 yıl düşünsem aklıma gelmeyecek bir şeydi. Dünyanın da çoğu yerinde olacak bir şey değildir bu galiba, yâda sıkı rastlanan. 20 yıl önce üniversitede gördüğüm yan alan dersinin adını hatırlamazken, o dersin öğretmeni olmuştum. Alan değiştirip liseye geçtikten sonra çok büyük pişmanlıklar yaşadım. Hem kendi adıma, hem de dersine girdiğim öğrencilerim adına. Ben bu derse çok yabancıyım. Derse ilgim sadece birkaç şiir düzeyinde, ama şu an koskoca bir lisede Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeniyim. Ders anlamında, bilgi birikim anlamında, hele ki o yaştaki öğrencilere nasıl davranılacağı konusunda hiç ama hiç bilgim yok. Hata ettim ve hatamın bedelini ödüyoruz. Ama dünyada hata yapan ilk insanın da ben olmadığını biliyorum. Alan değiştirip de pişman olanlar için lütfen biz geri dönüş hakkı verilmesi konusunda bizlere desteğe devam ediniz.”
5.9 N.Y: “Ben Erzurum’da bir lisede kimya öğretmeniyken, aile huzurunu olumsuz etkileyen faktörlerden tayinim çıkmadığı için alan değiştirip Fen ve Teknoloji Öğretmeni olarak Ordu iline atandım. Yeni alanımda mutsuz ve başarısızım. Sendikanıza yanımızda olduğu için minnettarım. İnternette yayınlanan bu durumu belirten yazınız ve arkamızda olduğunuz için teşekkür ederim. Geri dönemem. Lütfen sendika olarak alan değişikliğinin il içinde yapılması konusunda bizlere daha çok destek çıkınız. Sesimizi duyup duyurduğunuz için teşekkürler.” M Dost: “Mezuniyete esas ihtisas alanım ve 7 yıldır çalıştığım alan sınıf öğretmeniyken, Eylül ayında “alan değişimi” uygulamasından bulunduğu kurumda norm kadro fazlası olmam nedeniyle zihinsel engelliler öğretmenliği alanına geçtim. Uygulamada gördüm ki, aldığım eğitim, bu dersi vermeye müsait değil. Bundan ötürü verimsiz ve iş tatmini olmadan çalışıyorum. Atamamın iptal edilerek esas alanım olan sınıf öğretmenliğine geçmek istiyorum.”
5.Maddeye 10.Örnek: Selma S: “Eşim ve ben sınıf öğretmenliğinden il içi yan alan değişikliğinden branşa geçmiş bulunmaktayız. İkimizde çok ama çok pişmanız. Tekrar sınıf öğretmenliğine dönmek istiyoruz. Çünkü verimli olamıyoruz. Hiç mutlu değiliz. Ya il içi yan alan değişikliği iptal edilsin. Veya pişman durumda olanlara şubat tatilinde geri dönmek için bir şans verilsin.”
BİZİM YORUMUMUZ: Alan değişikliği yapıp pişman olan onca öğretmen bulunmaktadır. Bu öğretmenlerin asıl uzmanlık alanları farklıdır ve geçtikleri alanlarda yeni oldukları için kendilerini donanımları açısından o alanda yeterli eğitimi almadıkları , yani mezun oldukları (uzmanlık alanları) alanlar farklı olduğu için ve yetenek olarakta kendilerini öğrencilerine ders anlatma noktasında yeterli hissetmemekte ve eski, asıl kendilerini iyi hissettikleri ve kendilerini o alanda yeterli buldukları, senelerce çalıştıkları alanlarına özlem duymaktadırlar. Bu öğretmenlerin böyle bir duygu durumunda olmaları, hem kendilerini, hem ders verdikleri öğrencileri, kendi ailesi ve öğrencilerin ailesine kadar olumsuz yan etkileri olabilecektir. Ayrıca alan değişikliği yapılan bölümde ihtiyacın biraz daha kapanmasından kaynaklanan Halihazır da bekleyen mezun sayısı da bu durumdan negatif etkilenmektedir. Bir mağduriyetin giderilmesi, birden fazla mağduriyeti doğurmakta ve mağduriyeti giderilen öğretmenler tekrar pişman olabilmekte ve yetersizliklerini dile getirmektedirler. Bizler alan değişiminin bu gibi olumsuzluklarını gördüğümüz ve atama kaygısını, çeşitli sınavlara tabi olduğumuz yeteneklerimiz ve isteğimiz doğrultusunda seçtiğimiz ve okuduğumuz bölümlerimizden okurken ve mezun olduktan sonrada her birimiz farklı streslerle karşı karşıya kaldığımız, çeşitli hayat mücadeleleri verdiğimiz için kaygılıyız, yorgunuz ve bu konuda tereddütlüyüz. Çünkü; bizler hem bu mesleği icra edememekten hem de geleceğimizi inşa edememekten korkuyor ve bu kadar olumsuz örneklerde varken alan değişiminin uygulanmamasını istirham ediyoruz.
6-YARGIDAN ALAN DEĞİŞİKLİĞİ İPTALİ KARARI
Samsun Bölge İdare Mahkemesi, öğretmenin uzmanlık alanı dışında görevlendirilmesinin, bireyin eğitim ihtiyacının uluslararası düzeyde belirlenen standartlara ve ulusal hukuka uygun düşmediğine karar verdi.
Bitlis'te bir sınıf öğretmeni, subay eşinin Amasya'ya tayin edilmesi üzerine eş özrü nedeniyle atanma istemiyle Milli Eğitim Bakanlığına başvurdu. Bakanlık, öğretmenin Amasya'da boş kadro bulunmaması nedeniyle tayin için alan değişikliği talebinde bulunmasını istedi. Davacı öğretmen, zorunlu alan değişikliği talebinde bulundu ve eşinin görev yaptığı Amasya'ya Eğitim ve İş Uygulama Merkezi Zihinsel Engelliler Okuluna zihinsel engelliler sınıf öğretmeni olarak atandı.
Alan değiştirmek zorunda bırakıldığını, alanının "sınıf öğretmeni" olarak değiştirilmesini isteyen öğretmen, tekrar başvuruda bulundu. Başvurusunun reddedilmesi üzerine alan değişikliği işleminin iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle dava açtı.
Samsun 2. İdare Mahkemesi, davayı reddetti.
Davacı öğretmenin karara itiraz etmesi üzerine dosyayı görüşen Samsun Bölge İdare Mahkemesi, itirazı kabul etti. Samsun 2. İdare Mahkemesi kararını kaldırıldı ve dava konusu işlemin yürütmesi durduruldu.
Bölge İdare Mahkemesinin gerekçesinde, engellilerin eğitiminin sağlanması, toplumsal yaşama uyum sağlaması, bakım, rehabilitasyon ve destek hizmetlerinin yürütülmesi konusundaki uluslararası ve ulusal alanda ilgili hukuk irdelendi.
Gerekçede, engellilerin haklarının korunması amacıyla Özürlü Hakları Bildirgesi'nin 1971'de yayınlandığı, Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme'ye Türkiye'nin de taraf olduğu hatırlatıldı.
Sözleşmede, taraf devletlerin, engellilerin haklarının yaşama geçirilmesi için işaret dilini, Braille alfabesini bilen öğretmenlerin istihdam edilmesini, eğitimin her düzeyinde çalışan uzmanların ve personelin eğitimi için uygun tedbirler alınmasını temin edeceği kuralına yer verildiği kaydedilen gerekçede, eğitim ve öğretim hakkının Anayasa'nın 42. maddesinde düzenlendiği belirtildi.
Gerekçede, Özürlüler ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'da da engellilere, engelli olmayanlarla eşit eğitim imkanı sağlanacağının öngörüldüğü vurgulandı.
Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye göre, özel eğitim gerektiren bireylerin eğitim ihtiyaçlarını karşılamak için özel yetiştirilmiş personelle yapılması gerektiğine işaret edilen gerekçede, Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği'nde de aynı yönde kuralların yer aldığı kaydedildi.
Gerekçede, Milli Eğitim Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nde, öğrenimine uygun alanı dışında başka alana atanan öğretmenlerin, alanlarının değiştirilmesini isteyebileceklerinin düzenlendiğine de işaret edildi.
Anayasa'nın ailenin korunması ve çocuk hakları başlıklı 41. maddesine göre, devletin ailenin huzur ve refahı ile özellikle annenin ve çocukların korunması için gerekli tedbirleri alacağı vurgulanan gerekçede, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nde de ailenin, devlet tarafından korunacağı kuralının yer aldığı hatırlatıldı.
Gerekçede, Devlet Memurları Kanunu'nda atamalarda aile birimini muhafaza etmek bakımından kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanarak, memur diğer eşin de isteği halinde atamasının yapılacağının öngörüldüğü, ilgili yönetmelikte de aynı düzenlemelerin yer aldığı kaydedildi.
6.1 Eğitimde Esas İlke Uzmanlaşma
Uluslararası ve ulusal hukukta yer alan düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere, eğitimde esas ilkenin uzmanlaşma olduğuna, her düzeyde eğitimin uzman kişiler tarafından verilmesi kuralının benimsendiğine işaret edilen gerekçede, engellilerin korunması, özrün ortadan kaldırılması, üst düzey yetenekler kazandırarak, evinde, işinde, sosyal yaşamında kendine ve topluma yeterli olabilmesi, toplumla bütünleşmesi gibi tedbirlerin alınması amacıyla verilen koruyucu, tıbbi, mesleki, eğitsel, psikososyal hizmetlerin, alanında uzman kişilerce yürütülmesinin amaçlandığı belirtildi.
Öğretmenlerin, mesleki bilgisini kazandığı alanda görev yapmasının, mesleki ve hukuki genel kural olduğu vurgulanan gerekçede, zihinsel engelliler öğretmeninin, sınıf öğretmeninden farklı özel eğitim programı uygulayan okulların 1-8. sınıf derslerini okutacaklarının belirlendiği kaydedildi.
Gerekçede, şöyle denildi:
"Eğitimin özünü, uzmanlaşma ve eğitimin her dalının uzman öğretmen-eğitici-uzman tarafından sağlanması oluşturur, eğitime ihtiyacı olan bireyin uzman kişiden eğitim alma hakkı aynı zamanda insan hakkıdır. Bu durumda, bir konuda uzman öğretmenin kendi uzmanlık alanı dışında görevlendirilmesi, bireyin eğitim ihtiyacının uluslararası düzeyde belirlenen standartlarına ve ulusal hukukumuza uygun düşmemektedir."
Talim Terbiye Kurulunun bütün kararlarında sınıf öğretmeni ve zihinsel engelli okullarında görev alacak öğretmenlerin mezun olması gereken yüksek öğretim programları ve alanlarının açıkça belirtildiği vurgulanan gerekçede, şunlar kaydedildi:
"Sadece 2012 yılı özür grubu atamalarına özgü hazırlanan Talim Terbiye Kurulunun 12 Eylül 2012 tarihli 5510 sayılı mütalaasının bilimsel dayanağı bulunmamaktadır. Sadece 2012 yılı eş özrü bulunan sınıf ve branş öğretmenlerinin norm kadro nedeniyle atanamadıkları yere atanması amacıyla yapılan bu değişiklik bilimsellikten uzaktır. Düzenleme, öğretmenin ve eğitim alan bireyin olumsuz etkilenmesine yol açacak olup, ülkemizin taraf olduğu Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme'nin eğitimi düzenleyen 24. maddesine, Anayasa ve ulusal hukukumuza uygun düşmemektedir."
6.2 Atanabilmek İçin Zorlama
Gerekçede, dava konusu olayda, davacının branşı dışında bir alana atanma talebinin, eşinin görev yerine atanabilmek için "zorlamaya dayalı" olduğu sonucuna varıldığı kaydedildi. Gerekçede, şu tespitler de yapıldı:
"İrade bozukluğuna dayalı yapılan başvuru sonucu tesis edilen alan değişikliği işlemi hukuka aykırı olduğundan, bu hukuka aykırılığın yönetim tarafından düzeltilmesi, Anayasamızın 2. maddesinde yer verilen hukuk devleti ilkesinin bir gereğidir. Ayrıca Anayasa koyucunun, aileyi parçalamaktan kurtarmak, ailenin huzur ve mutluluğunu devam ettirmek, bu yolla kamu görevlilerinin ailevi kaygılardan uzak, kamu hizmetlerini verimli, etkin ve sağlıklı şekilde yürütmeleri için gerekli ortamı sağlama amaçlarını taşıdığı açıkça ortadadır.Toplumun temeli ailenin korunması, huzur ve refahı için gerekli tedbirlerin alınmasının tüm kurumların Anayasal yükümlülüğü olduğu, Devlet Memurları Kanunu'na göre, kurumların yeniden veya yer değiştirme suretiyle yapacakları atamalarda aile birimini muhafaza etmek bakımından gerekli tedbirleri alacağı açık belirtildiğinden, davacının eş özrü nedeniyle Amasya'da, branşında bir eğitim kurumuna hizmet puanı ve hizmetin gerekleri gözetilerek atanması hukuk devleti ilkesinin gereğidir. Dava konusu işlemin uygulanması halinde eğitim hakkının ve Anayasal güvence olan aile birliğinin muhafazasının mümkün olmayacağı ve telafisi güç, imkansız zararların doğabileceği de açıktır."
BİZİM YORUMUMUZ: Toplumda yaşayan bireyler birbirinden farklı ve tüm bireyler değerlidir. Her bireyin öğrenim, eğitim hakkı vardır. Bu doğrultuda her alan birbirinden farklı ve değerlidir. Nasıl farklı ve değerli çocukların, farklı bir eğitime ihtiyaçları varsa ve o şekilde değerleri kolayca ortaya çıkarılabiliyorsa; aynı şekilde her alanın değerini ancak; alanında uzman olan öğretmenler ortaya çıkarabilir ve öğrencilerini geleceğe büyük bir çoşku ve hızla yetiştirebilir. Eğitim de kalite ve gelişim akabinde ise gelişmeden söz edebilmek için; her öğretmen uzmanlık alanında eğitim vermelidir.
7-İHTİYAÇ VE NORM KADRO FAZLASI ÖĞRETMENLERİN YER DEĞİŞTİRMELERİ
MADDE 53 – (1) Eğitim kurumunun ya da bölümün/eğitim kurumunda uygulanmakta olan mesleki ve teknik eğitim alanının kapanması, program değişikliği, Bakanlığın öğretmenliğe atanacakların tespitine ilişkin kararıyla ders/alan kaldırılması ya da norm kadro esasları gereğince yapılacak düzenlemeler sonucu öğretmen fazlalığı oluşması hâlinde; eğitim kurumunun ya da bölümün kapatılması veya program değişikliği sonucunda bu eğitim kurumlarında görevli öğretmenler, yeni eğitim kurumu açılarak öğrencilerin taşınması hâlinde bu eğitim kurumlarına, öğrenci azlığı nedeniyle kapatılan eğitim kurumlarında ya da bölümlerde görevli olanlar ise açık norm kadro bulunması hâlinde öncelikle öğrencilerin taşındığı eğitim kurumları olmak üzere il içinde alanlarında ihtiyaç duyulan eğitim kurumlarına mazeretleri ve tercihleri de dikkate alınmak suretiyle atanır.
(2) Bu şekilde yapılan atamalarla fazlalığın giderilememesi hâlinde bu durumdaki öğretmenler tercihleri de dikkate alınmak suretiyle öncelikle il içinde alanlarında ihtiyaç duyulan eğitim kurumlarına atanır. İl içinde alanlarında ihtiyaç bulunmayanların atamaları, bulundukları ilde çalışılması gereken süre şartı aranmaksızın tercihleri doğrultusunda yer değiştirme döneminde il dışına yapılabilir; bunlardan zorunlu çalışma yükümlülüğü bulunanlar, alanlarında ihtiyaç bulunan zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanlarına atanır.
(3) Öğretmenlerden; herhangi bir nedenle istihdam alanı daralanlar ile görevli oldukları eğitim kurumlarında alanlarında norm kadro sayısı azalanlar, hizmet puanı üstünlüğüne göre yapılacak değerlendirme sonucunda hizmet puanı en az olandan başlamak üzere norm kadro fazlası olarak belirlenir. Hizmet puanının eşitliği hâlinde sırasıyla; öğretmenlikteki hizmet süresi daha az olan, öğretmenliğe daha sonra başlayan norm kadro fazlası olarak belirlenir. Hizmet puanlarının hesabında yer değiştirme başvurularının son günü esas alınır. Norm kadro fazlası olarak belirlenen öğretmenler; öncelikle görevli oldukları yerleşim yerindeki ya da ilçedeki eğitim kurumları olmak üzere il içinde alanlarında norm kadro açığı bulunan eğitim kurumlarına tercihleri de dikkate alınarak hizmet puanı üstünlüğüne göre atanır.
(4) Genel hayatı etkileyen deprem, sel, yangın ve benzeri doğal afetler nedeniyle olağanüstü durumların oluştuğu yerlerdeki eğitim kurumlarının öğretmen ihtiyacı, öncelikle bu madde kapsamında bulunan ihtiyaç fazlası öğretmenlerle karşılanır.
(5) Bu madde kapsamında il içinde yapılan atamalarla fazlalığın giderilememesi durumunda fazlalık, il içinde zamana bağlı olmaksızın yapılacak yer değiştirmelerle giderilir. Bu şekilde yapılacak yer değiştirmeler, duyurusu yapılan eğitim kurumlarına öğretmenlerin tercihleri de dikkate alınarak hizmet puanı üstünlüğüne göre yapılır. Fazla konumdaki öğretmenlerden herhangi bir kuruma atanmak üzere başvuruda bulunmayanlar ile tercihlerine atanamayanların görev yerleri, il içinde valiliklerce resen belirlenir.
(6) Dönüştürülen eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenler, dönüşen eğitim kurumuna öğretmen olarak atanma şartlarını taşıması ve alanlarında norm kadro bulunması hâlinde hizmet puanı üstünlüğüne göre öncelikle bu eğitim kurumlarına atanır.
8-ALAN DEĞİŞİKLİĞİNE BAĞLI YER DEĞİŞTİRMELER
MADDE 60 – (1) Bakanlıkça uygun görülmesi hâlinde; öğrenimine uygun alanı dışında bir başka alana atanan öğretmenler, öğrenimleri birden fazla alana atanmaya kaynak olan öğretmenler ile başka bir alanda yükseköğretimi bitiren öğretmenler, adaylıklarının kaldırılmış olması ve yükseköğrenimlerinin atanacakları alana uygun olması kaydıyla, Bakanlığın kararına göre mezuniyetleri itibarıyla atanabilecekleri alanlara alanlarının değiştirilmesini isteyebilir.
(2) Alan değişikliği isteyen öğretmenlerin alan değişiklikleri, il içinde tercihleri de dikkate alınmak suretiyle alanlarında ihtiyaç duyulan eğitim kurumları olacak şekilde hizmet puanı üstünlüğüne göre yapılır. Hizmet puanlarının eşit olması durumunda öğretmenlikteki hizmet süresi daha fazla olana öncelik verilir.
(3) Alan değişikliği işlemleri Bakanlıkça belirlenecek takvim çerçevesinde yapılır.
9-'2014 ALAN DEĞİŞİKLİĞİ KAPSAMINA YÜKSEK LİSANS VE DOKTORA MEZUNU ÖĞRETMENLER DE DAHİL EDİLMELİDİR' HABERİ
'4+4+4 Eğitim Sistemine geçilmesiyle birlikte sınıf öğretmenlerindeki yığılmayı azaltmak ve 5. Sınıfların ortaokul olması nedeniyle ortaokullarda ihtiyaç duyulan branş öğretmeni eksiğini gidermek adına 2012 yılında yapılan alan değişikliği atamasında ilk defa öğretmenlere yan alanlarına geçiş hakkı tanındı. Yan alan ve teknoloji tasarım ile zihinsel engelliler öğretmenliklerine geçişlere gösterilen aşırı tepkiler ve sınıf öğretmenliğindeki yığılmanın bir nebze olsun azalması göz önünde bulundurularak 2013 yılında yapılan alan değişikliği atamasında yan alana geçiş hakkı verilmedi.
Talim ve Terbiye Kurulu'nun 20 Şubat 2014 Tarih ve 9 Sayılı Kararı ile yeniden düzenlenen "Öğretmenlik Alanları, Atama ve Ders Okutma Esasları" ile bu karara göre "Öğretmenliğe Kaynaklık Eden Program/Bölüm/Dal Mezunlarının Atanabilecekleri Alanlar" 12 Mart 2014 tarihi itibariyle Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının web sayfasında yayınlanmıştır. 9 sayılı kararda yan alanın tanımı yeniden yapılmıştır.
"ı. Yan Alan: Öğretmen adayları ve öğretmenlerin; yükseköğrenimlerinde alanlarına ek olarak aldıkları ve diplomalarında yer alan öğrenim programını veya farklı bir alanda yapılan yüksek lisans veya doktora eğitimi programını ifade eder."
Bu tanıma göre yan alan "yüksek lisans üzerine doktora eğitimi" ifadesi "yüksek lisans veya doktora eğitimi" şeklinde değiştirilmiştir.
2012 ve 2013 yıllarında yapılan alan değişikliği atamalarında farklı bir alanda yapılan yüksek lisans yan alan tanımının içerisinde yer almadığı için yüksek lisansı da kapsayan bir alan değişikliği yapılmamıştır.
Talim ve Terbiye Kurulu'nun 20 Şubat 2014 Tarih ve 9 Sayılı Kararının Geçici 6. Maddesi şu şekildedir:
"Geçici Madde 6 - (1) Özel Eğitim Alanında öğretmen ihtiyacının karar eki çizelgede kaynak gösterilen yükseköğretim programı mezunlarınca karşılanamaması durumunda, bu alana öğretmenlik alanları mezunu olup özel eğitim (Görme, İşitme ve Zihinsel Engelliler) alanında tezli/ tezsiz yüksek lisans veya doktora mezunları atanırlar."
Bu maddeye göre ihtiyaç duyulması halinde özel eğitim tezli/tezsiz yüksek lisans mezunları mezun oldukları öğretmenlik alanına bakılmaksızın özel eğitim öğretmeni olarak atanabilecektir.
Yine Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı Ağustos ayında yaptığı bir açıklamada "Seçmeli ders olarak 'Yaşayan Diller ve Lehçeler' diye bir seçmeli dersimiz var. Bu ders altında Kırmançi, Zazaki yani Kürtçe seçmeli dersimiz var. Kafkas dillerinden seçmeli derslerimiz var. Hangi ilde kaç Kürtçe veya Lazca, Çerkezce öğretmenine ihtiyacımız var, bunların dökümlerini çıkarıyoruz. Bu alanda tezsiz yüksek lisans, lisans eğitimi yapan öğrencilerimiz bu derse öğretmen olarak atanacak." demiştir.
Yine 9 Sayılı kararın Geçici 8. Maddesi şu şekildedir:
"Geçici Madde 8 - (1) Sınıf öğretmeni olarak görev yapmakta iken 540 saatlik 'Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliği Eğitimi Programı'nı başarıyla tamamlayanların Zihin Engelliler Sınıfı Alanına, öğretmen olarak görev yapmakta iken 90 saatlik 'Teknoloji ve Tasarım Öğretmenliği Eğitim Programı'nı başarıyla tamamlayanların Teknoloji ve Tasarım Alanına eğitim kurumlarının ihtiyacına göre alan değişikliği yapılabilir."
Yukarıdaki gelişmeler farklı bir alanda yüksek lisans yapmış öğretmenleri de alan değişikliği yapma konusunda umutlandırmıştır. 540 saatlik 'Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliği Eğitimi Programı'nı ve 90 saatlik 'Teknoloji ve Tasarım Öğretmenliği Eğitim Programı'nı başarıyla tamamlayanlar alan değişikliği yapabilirken, 2 veya 3 yıl öğrenim gören tezli yüksek lisans ve 1,5 yıl öğrenim gören tezsiz yüksek lisans mezunu öğretmenler de alan değişikliğini fazlasıyla hak etmektedir. 2014 yılı alan değişikliği atamasında farklı bir alanda yüksek lisans yapmış öğretmenler de alan değişikliği yapmayı beklemektedir.''
BİZİM YORUMUMUZ: Alan değişiminin belli durumlarda( Belli alanlarda mezun sayısının yetersiz olması ve müfredatta okutulan bir dersin kaldırılması ve o alanın kapatılması durumunda MEB bünyesinde mevcut bulunan öğretmenleri mağdur etmemek adına yine ihtiyaç bulunan alanlara yeni mezunları mağdur etmeyecek şekilde alan değişimi yapılması mevcut mevzuat doğrultusunda kabul edilebilir bir şeydir. Fakat; Geçici olarak alınan kararlarla, yukarıdaki programları bitirmiş öğretmenlere, bitirdikleri programlara geçiş hakkı verilmesi ile beraberinde bu gibi hak istemleriyle karşı karşıya kalınabilmektedir. Bize göre sadece alanında uzmanlaşmış, o alanın lisansını bitirmiş Öğretmenlere atama konusunda öncelik verilmeli. Mezun sayısının, atama bekleyen öğretmenin olmadığı Bölümlerde bu gibi uygulamalara gidilmelidir.
10-YENİ EĞİTİM SİSTEMİMİZE GEÇİŞ SONRASI NORM KADRO FAZLASI OLAN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN ALAN DEĞİŞİMİ YAPTIKLARI BRANŞLARDAN VE SAYILARINDAN ÖRNEKLER
4.270 Beden Eğitimi
3.400 Fen Bilgisi
1.400 Görsel Sanatlar
4.219 İlköğretim Matematik
3.200 İngilizce
1.000 Matematik
3.330 Müzik
3.500 Okul Öncesi
5.120 Rehberlik
580 Tarih
2.728 Sosyal Bilgiler
2.941 Teknoloji Tasarım
1.460 Türk Dili ve Edebiyatı
4.037 Türkçe
760 Zihin Engelliler Öğretmenliği
11- 6. MADDE DE BELİRTTİĞİMİZ MAHKEME İÇERİĞİ VE KARARININ UYGULAMASI
T.C.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü
Sayı : 68898891/903.02.01/2082209 14/08/2013
Konu: Yargı kararı uygulaması
.......……...VALİLİĞİNE
( İl Milli Eğitim Müdürlüğü)
Bakanlığımıza bağlı eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin 2012 yılı il içi alan değişikliği işlemleri 2012 Öğretmenlerin İl İçi Alan Değişikliği Kılavuzu ile yapılan açıklamalar çerçevesinde gerçekleştirilmiştir.
Bu Kılavuzda yer verilen sınıf öğretmenlerinin Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliği ile Teknoloji ve Tasarım Öğretmenliğine ve diğer alan öğretmenlerinin Teknoloji ve Tasarım Öğretmenliğine geçişlerine ilişkin işlemlerin iptali talebiyle Bakanlığımız aleyhine açılan davalar sonucunda;
1-Danıştay İkinci Dairesinin 12/04/2013 tarihli ve Esas No: 2012/12121 sayılı kararı ile 2012 İl İçi Alan Değişikliği Kılavuzunun 2.2/1-b maddesinde yer alan “Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliği alanına, bu alanda boş norm kadro bulunmaması halinde” ifadesinin,
2-Danıştay İkinci Dairesinin 19/04/2013 tarihli ve Esas No: 2012/1775 sayılı kararı ile de 2012 İl İçi Alan Değişikliği Kılavuzunun “2.2. maddesinin 1. fıkrasında yer alan “b) Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliği alanına, bu alanda boş norm kadro bulunmaması halinde Teknoloji ve Tasarım Alanına” ve 2. fıkrasında yer alan “Teknoloji ve Tasarım alanına” ibarelerinin yürütülmesinin durdurulmasına karar verilmiştir.
Kılavuza dayanak teşkil eden Talim ve Terbiye Kurulunun 12/09/2012 tarihli ve 5110 sayılı mütalaasının yürütülmesinin durdurulması talebi reddedilmiştir. Bu kararlar Bakanlığımıza 15/07/2013 tarihinde tebliğ edilmiştir.
Bu kararların uygulamasına yönelik olarak; sınıf öğretmenlerinden 2012 yılında il içinde alan değişikliği yoluyla Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliğine ya da Teknoloji ve Tasarım Öğretmenliğine geçirilenler ile diğer alan öğretmenlerinden Teknoloji ve Tasarım Öğretmenliğine geçirilenler önceki alanlarına ve görev yerlerine döndürüleceklerdir.
Sınıf Öğretmenlerinden Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliği için söz konusu yargı kararında belirtilen 540 saatlik Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliği Sertifika Programını tamamlayanlar istemeleri halinde Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliği görevine devam edebileceklerdir.
Yargı kararı gereği önceki alanlarına ve görev yerlerine döndürülecek öğretmenler ile ilgili her türlü iş ve işlemler valiliklerce gerçekleştirilecektir.
Yukarıda belirtilen öğretmenlerden alan değişikliği yapıldıktan sonra herhangi bir nedenden dolayı iller arasında görev yeri değişikliği yapılanlar atandıkları il valiliğine bildirilecek bunların daha önceki alanlarına ve durumlarına uygun eğitim kurumlarına atamaları halen görev yaptıkları valiliklerce yapılacaktır.
Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.
Nabi AVCI
Bakan
12-ALAN DEĞİŞİKLİLİĞİ NEDEN YAPILMAMALIDIR? (BİZLER ALAN DEĞİŞİKLİĞİ İSTEMİYORUZ ÇÜNKÜ)
1)Alan değişikliğinin somut olarak meslektaşlarımızın anlattıklarından yola çıkarak, kendi düşüncelerimizin de ışığıyla olumsuz yönlerini görebiliyoruz.
2)Alan değişikliği, eğitimde temel ilke olan uzmanlaşmayı da zedelemekte ve eğitimde gelişimi de negatif etkilemektedir.
3)Alan değişikliği, geçişin yapıldığı alanda o alanın bütün gerekliliklerini yerine getirmiş, 4 yıl boyunca o alanın eğitimini almış, KPSS ye girmiş biz öğretmenler yani o alandan mezun olmuş bireyler dururken yapılıyorsa, geleceğe ve bizlere yapılmış bir haksızlıktır. Çünkü; o bölümleri okumak için; kim bilir aileler ve öğrenciler ne maddi, manevi zorluklardan geçiyor, çeşitli badireler atlatıyor ve alanında uzman olarak mezun oluyorlar.
4) KPSS de Genel Yetenek, Genel Kültür, Eğitim Bilimleri Sınavlarının yanında şuan 16 alanda yapılan Alan Bilgisi Sınavı'nın bütün alanlarda yapılmasının düşünülmesine de ters düşmektedir. Şuan da yapılan alan sınavlarıyla öğretmenlerin alanlarında ki yeterlilikleri ölçülmesi söz konusuyken, o alanda lisans eğitimi dahi almamış bir öğretmenin o alana, alan değişimi ile geçirilmesi, sırf alan sınavı geldi sınava girecek olanlara haksızlık olmasın diye yapılmayan Şubat ataması anlayışına da ters düşmektedir.
5) 2016 Şubat atamasının ardından Mart ayında uygulamaya konulması düşünülen, uzmanlık alanında pratik kazanma ve öğretmenlik mesleğine adapte olma sürecini içeren Öğretmen Akademisi anlayışına ters düşmektedir.
6) Alan değişiminin, dersi ve alanı kaldırılan bölümlerde uygulanması gerektiği ile ilgili hükümler gereğince bunlar dışında uygulanması bu kararlara, ters düşmektedir.
7) Geleceğimizi oluşturacak gençlerin eğitiminde eşitsizlik ve onların girdiği sınavlarda da bir adaletsizlik doğuracaktır. Çünkü; bir tarafta dersi, alanında uzman olan öğretmen öğrencisine anlatırken diğer tarafta ise; alanında uzman olmayan, o alanda deneyimi, donanımı olmayan bir öğretmen öğrencisine anlatmaktadır.
8) Alan Değişimi, özellikle norm kadro ihtiyacı az olan ve mezunu da bu ihtiyaç üzerinde olan branşlara yapıldığı taktirde, yıkım daha da büyük olmaktadır. Çünkü; zaten ihtiyaç hem azdır, hem ihtiyacı doldurabilecek kadar hatta çok daha fazla mezun sayısı da vardır ki bazılarında atama bekleyen mezun sayısı, ataması çok daha iyi olan diğer branşlara oranla, çok daha fazladır da. Eğer bu olursa, atama bekleyen, yığılma da kalan insanlar için; içinden çıkılamaz bir hal alır.
Tüm bu nedenlerden dolayı, bizler alan değişimi olmasını istemiyor ve alan değişikliği olması durumu için hem kendimiz hem de geleceğimizi oluşturacak öğrencilerimiz için endişe duyuyoruz.
İMZA
2016 Şubat Ataması Platformu